Ankara Bölge idare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi, üniversite öğrencilerinin aşı olmaları ve aşı olduklarını aşı kartıyla belgelemeleri, bu zaruriliği yerine getirmeyenlerin ise negatif değerli PCR test sonucunu ibraz etmeleri ve haftada 2 kere PCR testi yaptırmalarına ait süreci hukuka Müsait bularak aksi istikametteki mahkeme kararını bozdu
Mahkemenin Değerlendirmesi
Ülke hudutlarında cemiyet sıhhati ve istikbal jenerasyonların sıhhati açısından tehlikeli sayılan rastgele bir salgın hastalık sonucunda; meydana gelen hastalıkla gayret kapsamında gerek görülen önlemler ve cemiyet tarafından gereksinim duyulan tıbbi ve tertip yardımları bakımından Devletin asli Mesul olduğu, bu mesuliyet altında ilçe seviyesinde dahi heyet oluşturulması ve Gerekli olan önlemleri tahdidi olmamak kaydıyla almak konusunda yetki ve vazifeler verilmiştir.
1593 Sayılı kanun kapsamında yürütülen bir çaba kapsamında yönetim tarafından, koyulan kurallar ve bu kurallara uyulmaması halinde idari süreç niteliğinde bulunan bir karar ile yaptırım uygulanması halinde, genel prestijiyle bu durumun çaba edilen salgın ve/veya hastalığa özgü önlemler ve Yeniden bu salgın ve/veya hastalığa mahsus yaptırımların son karar verici olarak takdir hakkı çerçevesinde belirlendiğinin ve Müsait vasıtalarla duyurulduğunun kabulü gerekmekle birlikte; her halde kullanılan takdir yetkisinin hukuka Müsait kullanılıp kullanılmadığının idari yargı merciilerinin kontrolüne tabi olduğu kuşkusuzdur.
Tüm dünyada salgın halini alması nedeniyle ilan edilen Covid-19 global salgını kapsamında, ülkemiz hudutları içinde de Türlü formüllerle çaba edildiği, bu kapsamda, muhakkak aralıklarla salgın hakkında bilimsel data ve görüşler dikkate alınarak gayret sisteminin değiştirildiği, azaltıldığı yahut sıkılaştırıldığı, belirlenen bu önlemlerin Müsait vasıtalarla halka duyurulduğu, en genel önlemin ise toplumu oluşturan bireylerin, Ömür haklarının korunması gayesiyle harika durumlarda (küresel salgın gibi) durumun gerektirdiği ölçüde Temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının kısmen yahut büsbütün durdurulabileceği ve bunlar için Anayasanın 15.maddesinde öngörülen teminatlara ters önlemler alınabileceği yolundaki düzenleme karşısında aşı ve aşı kartı uygulaması getirilmesi ve Covid-19 aşısı olmayanların PCR testi yaptırılma zorunluluğuna tabi tutulmaları gövde dokunulmazlığını ihlal eden bir süreç olarak kabulünün Mümkün olmadığı üzere yapılan uygulamaların yasal desteğinin bulunmadığından da bahsolunamayacağı Aleni olup, Covid-19 virüsünün yayılmasının önüne geçilebilmesini teminen önlemler kapsamında tesis olunan dava konusu süreçte hukuka karşıtlık bulunmadığı sonucuna varılmakla, aksi taraftaki kıymetlendirme ile dava konusu sürecin iptali yolunda verilen Mahkeme kararında tüzel isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davalı yönetim vekilince yapılan istinaf müracaatının kabulüne, müracaata bahis mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.
T.C.
ANKARA BÖLGE idare MAHKEMESİ
4. İDARİ DAVA DAİRESİ
E. 2022/1704
K. 2022/2974
T. 8.12.2022
İSTEMİN ÖZETİ : Ankara 15. idare Mahkemesince dava konusu sürecin iptali istikametinde verilen 27/05/2022 gün ve E:2021/2371, K:2022/1194 Sayılı kararın; davalı yönetim vekili tarafından tesis edilen sürecin mevzuat ve hukuku Müsait olarak tesis edildiği, halk sıhhatinin korunması yasal maksadı ve üstün faydası nedeniyle tedbirlerin alındığı ileri sürülerek kaldırılması istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ : Mahkeme kararında hukuka terslik bulunmadığı savunularak istinaf müracaatının reddine karar verilmesi talep edilmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Ankara Bölge idare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesince, 2577 Sayılı Kanunu’nun 45. unsuru uyarınca dava belgesi incelenerek işin gereği görüşüldü :
KARAR:
Dava; … Üniversitesi öğrencisi olan davacı tarafından, öğrencilerin aşı olmaları ve aşı olduklarını aşı kartıyla belgelemeleri, bu mecburiliği yerine getirmeyenlerin ise negatif değerli PCR test sonucunu ibraz etmeleri ve haftada 2 kere PCR testi yaptırmalarına ait sürecin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; Rektörlük tarafından, bu halde bir süreç tesis edilmiş ise de; Laf konusu Anayasal Hakların sınırlanmasının ve genel sıhhatin korunması için öngörülen PCR testi biçiminde belirlenen uygulamanın yasal desteğinin bulunmadığı hususu Aleni olduğundan, üstte yer verilen açıklamalar dikkate alındığında, bu düzenlemenin açıkça Anayasa’ya alışılmamış olduğu, bu durumda; kişinin Temel hak ve hürriyetlerinden olan eğitim ve tahsil hakkı ile yaşama, maddi ve manevi varlığını muhafaza ve geliştirme hakkının davalı idarece idari bir süreç ile sonlandırıldığı, bahse ait rastgele bir yasal düzenlemenin bulunmadığı, kişinin Temel hak ve hürriyetlerinin olağan devirde lakin kanunla sınırlandırılabilmesine ait Anayasal esas dikkate alındığında bu konu göz gerisi edilerek tesis edilen dava konusu süreçte hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu sürecin iptaline karar verilmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın ‘Temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının durdurulması’ başlıklı 15. unsurunun birinci fıkrasında; “Savaş, seferberlik yahut harikulâde hallerde, milletlerarası hukuktan doğan yükümlülükler ihlal edilmemek kaydıyla, durumun gerektirdiği ölçüde Temel hak ve hürriyetlerin kullanılması kısmen yahut büsbütün durdurulabilir yahut bunlar için Anayasada öngörülen garantilere karşıt önlemler alınabilir.” kararına yer verilmiştir.
1593 Sayılı Genel Hıfzıssıhha Kanunu’nun 1. hususunda, ”Memleketin sıhhi kaidelerini ıslah ve milletin sıhhatine ziyan veren Tüm hastalıklar yahut sair muzır amillerle çaba etmek ve müstakbel kuşağın sıhatli olarak yetişmesini temin ve halkı tıbbi ve içtimai muavenete mazhar eylemek Genel Devlet hizmetlerindendir.” kararına yer verilmiştir.
Dava belgesinin incelenmesinden; … Üniversitesi Rektörlüğü tarafından, 2021-2022 Akademik Yılı Covid-19 Kapsamında Uygulanacak Asıllarda öğrencilerin aşı olmaları ve aşı olduklarını aşı kartıyla belgelemeleri, bu mecburiliği yerine getirmeyenlerin ise negatif değerli PCR test sonucunu ibraz etmeleri ve haftada 2 kere PCR testi yaptırmalarına, yaptırmayanların ise eğitime devam edemeyeceğine karar verilmesi üzerine, bu sürecin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Ülke hudutlarında cemiyet sıhhati ve istikbal kuşakların sıhhati açısından tehlikeli sayılan rastgele bir salgın hastalık sonucunda; meydana gelen hastalıkla uğraş kapsamında gerek görülen önlemler ve cemiyet tarafından muhtaçlık duyulan tıbbi ve tertip yardımları bakımından Devletin asli Mesul olduğu, bu mesuliyet altında ilçe seviyesinde dahi heyet oluşturulması ve Gerekli olan önlemleri tahdidi olmamak kaydıyla almak konusunda yetki ve misyonlar verilmiştir.
Bu önlemlerin tahdidi olarak sayılmamasının ise, kanun ile korunmak istenen cemiyet sıhhatini tehdit edebilecek sıhhi problemlerin çeşitlilik arz etmesi, (etkileri bakımından) evvelden öngörülememesi ve önlemlerin, baş gösteren her bir salgın hastalık yahut cemiyet sıhhatini tehdit edebilecek durum için farklı bir özellik göstermesinden kaynaklı olmaktadır.
Nitekim, günümüzde 1593 Sayılı Kanun’un hala yürürlükte olduğu ve bugün prestiji ile Anayasa ve kanunlarla yürütmekle olduğu halk hizmeti nedeniyle ilgili yönetimi tarafından alınması Gerekli görülen önlemler belirlenerek Müsait araçlarla halka açıklanacağı ve Tekrar Kanun’da bu önlemlere uymayanlara Çeşitli yaptırımların uygulanabileceği konusuna da yer verilmiştir.
Ancak, klasik idari yaptırım başlığı altında bu düzenleme, hem yürürlüğe konulduğu Devre prestijiyle (her ne kadar sonradan kanun kararlarının değiştirilmesi Muhtemel ise de) hem de her bir idari yaptırımın hangi koşullarda uygulanabileceği konusunda bir genellemeye sevk ettiği, öteki bir Anlatım ile de hangi hastalık bakımından hangi önlemin uygulanacağı, hastalığın seyri, cemiyet üzerinde bıraktığı tesiri, yapılan çabanın tesiri, önlemlerin kâfi olup olmadığı, hangi önlemin Gerekli olduğunun her seferinde evvelce bilinmesi ve belirlenmesi Sıkıntı olduğundan bu ve gibisi hususlarda Vilayet ve ilçe seviyesinde örgütlü olan halk yönetimleri ve nihayetinde bu yönetimin başında olan şahısların (yöneticilerin) yetkili ve Mesul kılındığı görülmektedir.
Dolayısıyla, cemiyet ve istikbal jenerasyonların sıhhatini tehdit eden sıhhi bir sıkıntıda, aktarıldığı üzere genel prestijiyle her bir sıkıntının kendi tabiatı ve halk yönetimcilerinin takdir hakkı çerçevesinde gereken gayret kapsamında önlemler uygulanabileceği anlaşılmakla birlikte, alınması kararlaştırılan bu önlemlerin çeşitliliği ve düzeyi (yaptırım tehdidi) farklı olabilmektedir.
Ancak, günümüz mer’i mevzuatı çerçevesinde bireylerin sahip olduğu ve Anayasa ve Kanunlarla müdafaa altına alınan hakların, ki bu Temel hakların kısıtlanmasının sıkı kurallar ve durumlara bağlandığı bilinmekle, kısıtlanması sonucunu doğuracak ve idari nitelikli olan bir yaptırımın da (işlemin) birebir halde sıkı kurallar ve durumlar kapsamında kıymetlendirilmesi gerekmektedir.
Bu sebeple, değerlendirmeye alınan kanun kararları için, cemiyet sıhhati açısından tehlike gösteren bir hastalık ortaya çıktığında, Tedbir almakla yükümlü olan Devletin ve karar vericilerin, toplumsal sistemi bozmayacak ve birebir vakitte da cemiyet sıhhatini müdafaaya elverişli nitelikteki önlemlere, yaptırımlara başvurması beklenmektedir.
Alınan bu önlemlerin ise, Yeniden üstte detaylı olarak açıklandığı üzere öncesinde bir belirleme yapılmasının zahmeti karşısında, yönetimlerce her sıhhi Sorun bakımından Tedbir mahiyetinde koyulan kurallarda bir birliktelik beklenmemekle birlikte, belirlenen bu kurallara uyulmaması halinde, uygulanması kararlaştırılan idari süreç yahut hareket niteliğinde bulunan yaptırımlar (para cezası yahut mahpus cezası vb. dış olmak üzere) istikametinden bir belirleme ya da hangi hallerde hangi yaptırımın uygulanacağı ve veya hangi önleme müteaddit sefer uyulmamasında hangi hadden yaptırım uygulanacağının her bir Sorun açısından belirlenmesi konusunun da Güç olduğu açıktır.
Bu kapsamda, 1593 Sayılı kanun kapsamında yürütülen bir çaba kapsamında yönetim tarafından, koyulan kurallar ve bu kurallara uyulmaması halinde idari süreç niteliğinde bulunan bir karar ile yaptırım uygulanması halinde, genel prestijiyle bu durumun çaba edilen salgın ve/veya hastalığa mahsus önlemler ve Yine bu salgın ve/veya hastalığa özgü yaptırımların kesin karar verici olarak takdir hakkı çerçevesinde belirlendiğinin ve Müsait vasıtalarla duyurulduğunun kabulü gerekmekle birlikte; her halde kullanılan takdir yetkisinin hukuka Müsait kullanılıp kullanılmadığının idari yargı merciilerinin kontrolüne tabi olduğu da kuşkusuzdur.
Bu durumda; bütün dünyada salgın halini alması nedeniyle ilan edilen Covid-19 global salgını kapsamında, ülkemiz sonları içinde de Türlü yollarla çaba edildiği, bu kapsamda, muhakkak aralıklarla salgın hakkında bilimsel data ve görüşler dikkate alınarak çaba sisteminin değiştirildiği, azaltıldığı yahut sıkılaştırıldığı, belirlenen bu önlemlerin Müsait vasıtalarla halka duyurulduğu, en genel önlemin ise toplumu oluşturan bireylerin, Ömür haklarının korunması niyetiyle harika durumlarda (küresel salgın gibi) durumun gerektirdiği ölçüde Temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının kısmen yahut büsbütün durdurulabileceği ve bunlar için Anayasanın 15.maddesinde öngörülen garantilere alışılmamış önlemler alınabileceği yolundaki düzenleme karşısında aşı ve aşı kartı uygulaması getirilmesi ve Covid-19 aşısı olmayanların PCR testi yaptırılma zorunluluğuna tabi tutulmaları gövde dokunulmazlığını ihlal eden bir süreç olarak kabulünün Mümkün olmadığı üzere yapılan uygulamaların yasal desteğinin bulunmadığından da bahsolunamayacağı Aleni olup, Covid-19 virüsünün yayılmasının önüne geçilebilmesini teminen önlemler kapsamında tesis olunan dava konusu süreçte hukuka karşıtlık bulunmadığı sonucuna varılmakla, karşıt taraftaki kıymetlendirme ile dava konusu sürecin iptali yolunda verilen Mahkeme kararında tüzel isabet görülmemiştir.
SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle, davalı yönetim vekilince yapılan istinaf müracaatının kabulüne, müracaata mevzu mahkeme kararının kaldırılmasına; davanın reddine, aşağıda dökümü yapılan mahkeme safhasına ilişkin Yekün 296,80 TL yargılama sarfiyatının davacı üzerinde bırakılmasına, istinaf safhasına ilişkin Yekün 31,00 TL yargılama sarfiyatı ile işbu kararın verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Taban Fiyat Tarifesi uyarınca duruşmalı olarak takip edilen davalar için belirlenen 11.000,00 TL vekalet fiyatının davacı tarafından davalı yönetime verilmesine; artan tebligat avansının 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 333. hususu uyarınca istinaf müracaatında bulunana iadesine, 2577 Sayılı Kanun’un 45. hususunun 6. fıkrası yeterince öbür kanun yolları kapalı ve Kesin olmak üzere, 08.12.2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY(X)
:
İstinafa mevzu mahkeme kararı ve dayandığı münasebet hukuk ve tarza Müsait olup, kararın kaldırılmasını gerektirecek bir Sebep bulunmadığından, istinaf müracaatının reddine karar verilmesi gerektiği görüşüyle zıt istikametteki Dairemiz kararına katılmıyorum.
Yorum Yok