Başvurucu davayı kaybetmiştir.
Başvurucu meslek işçi atanmak için başvurmuş, zımnen reddedilen bu sürece karşı açılan davayı hem birinci derecede hem de istinafta kaybetmiştir.
Bakanlık birebir durumda olanları meslek atamaya başlamıştır.
Başvuruya mevzu edilen tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumunda Koordinatör olarak vazife yapanların 375 sayılı KHK’nın ek 18 inci unsuru kapsamında tarım ve Orman Uzmanı olarak atanıp atanamayacağı konusuna ait olarak Devlet İşçi Başkanlığının 05/09/2017 tarih ve 4820 sayılı görüşünde “atanabilecekleri” belirtildiğinden bu durumda olanları meslek işçi olarak atamaya başlamıştır.
Başvurucu Kuruma tekrar başvurmuştur.
Başvurucu birebir durumda olanların meslek işçi olarak atandıkları münasebeti ile Kurumuna başvurmuş fakat daha evvelki davası aleyhe sonuçlandığı için kabul edilmemiştir.
KDK: Müracaatçı atanmalıdır
Başvuranın tarım ve Orman Uzmanı takımına atanması gerektiği, ayrıyeten anılan Yönetimin başvuranla benzeri biçimde Koordinatörlük vazifesinde bulunanları tarım ve Orman Uzmanı takımına atadığı hususu göz önünde bulundurulduğunda, başvuranın anılan takıma atamasının yapılmamasının Adalet unsuruna, idari istikrar prensibine ve haklı beklentinin korunması prensibine de karşıtlık oluşturduğu bedellendirilmektedir.
Kararda anlatılan konular, başvuranın tezleri, yönetimin husus ile ilgili açıklamaları, mevzuat, yargı kararları ve bütün evrak kapsamı Bir arada göz önünde bulundurularak Kurumumuzca yapılan inceleme ve kıymetlendirme sonucunda; Mühendis takımında olan başvuranın, tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumunda 3 yıldan Çok mühletle Koordinatör olarak misyon yapması sebebiyle, 375 sayılı KHK’nın ek 18 inci hususu kapsamında tarım ve Orman Uzmanı olarak atanması gerektiği; münasebetiyle Yönetimin anılan atamayı yapmaması tarafındaki sürecinin Adalet ve hakkaniyet prensiplerine ve hukuka karşıt olduğu kanaat ve sonucuna varılmıştır.
T.C.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
halk DENETÇİLİĞİ KURUMU
(OMBUDSMANLIK)
SAYI:2023/1227-S.23.2074
MÜRACAAT NO: 2022/12926
KARAR TARİHİ: 27/01/2023
TAVSİYE KARARI
BAŞVURAN :
MÜRACAATA MEVZU YÖNETİM: TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI
MÜRACAATIN KONUSU: tarım ve Orman Uzmanı takımına atanma talebine ilişkindir.
MÜRACAAT TARİHİ : 07/09/2022
I. BAŞVURANIN ARGÜMAN VE TALEPLERİ
1. Kurumumuza yapılan müracaatta başvuran; tarım ve Orman Bakanlığı Sakarya Vilayet Müdürlüğünde sicil numarası ile mühendis olarak vazife yaptığını, Vilayet Müdürlüğünde misyonlu iken aylıksız müsaadeyle 29/01/2010 tarihli Bakanlık Oluru ile tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumuna (TKDK) Vilayet Koordinatörü olarak atandığını ve 05/05/2010 – 07/01/2016 tarihleri ortasında Laf konusu Vilayet koordinatörlüğü vazifesini yaklaşık 5 Yıl 8 ay mühletle yürüttüğünü, TKDK ile 2016 yılı mukavelesi devam etmekte iken 07/01/2016 tarihli Bakanlık Oluruna istinaden Vilayet Koordinatörlüğü misyonundan ayrıldığını, 375 sayılı kanun Kararında Kararnamenin 6639 sayılı kanun ile düzenlenmiş bulunan ek 18 inci hususu gereği Bakanlık meslek uzmanlığı takımına ataması yapılmadığından Vilayet Müdürlüğünde bulunan asil takımında mühendis olarak vazife yapmaya başladığını, Bakanlık meslek uzmanlığı takımı verilmesi talebiyle 13/07/2016 tarihinde Bakanlığa ilettiği dilekçesine mühleti içerisinde rastgele bir yanıt verilmediğini, Bakanlığın zımnen ret sürecinin iptali için açtığı davasının Sakarya idare Mahkemesi tarafından reddedildiğini, İstanbul Bölge idare Mahkemesine yaptığı istinaf müracaatının da reddedildiğini, halihazırda TKDK Vilayet Koordinatörlerinin misyonlarından ayrıldıktan sonra tarım ve Orman Uzmanı olarak atandığını, Bakanlığa müracaat yaptığı devirde uygulamada belirsizlik olduğu için atamasının yapılmadığını, dava açmamış olsaydı var uygulamaya nazaran tarım ve Orman Uzmanı olarak atamasının yapılmış olacağını, durumunun tekrar kıymetlendirilmesi için Bakanlığa yaptığı ikinci müracaatın da katılaşmış mahkeme kararı olduğu gerekçesiyle değerlendirilmediğini belirterek tarım ve Orman Uzmanı takımına atamasının yapılması konusunda yönetime tavsiyede bulunulmasını talep etmektedir.
II. YÖNETİMİN MÜRACAATA AİT AÇIKLAMALARI
Bu doküman, inançlı elektronik imza ile imzalanmıştır.
2.Kurumumuzun 25/11/2022 tarihli bilgi evrak isteme yazısına istinaden tarım ve Orman Bakanlığı İşçi genel Müdürlüğü tarafından 21/12/2022 tarihinde gönderilen sayılı yanıtı yazma ve eklerinde özetle;
2.1. Başvuranın tarım ve Orman Bakanlığı Vilayet tarım ve Orman Müdürlüğünde vazifeli iken 29/01/2010 tarihli Bakanlık Oluru ile tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumuna (TKDK) Vilayet Koordinatörü olarak aylıksız müsaadeli olarak görevlendirildiği, 05/05/2010-07/01/2016 tarihleri ortasında Laf konusu Vilayet Koordinatörlüğü vazifesini yürüttüğü, 07/01/2016 tarihli Bakanlık Oluruna istinaden Vilayet Koordinatörlüğü misyonundan ayrılarak 14/10/2016 tarihinde halihazırda misyon yaptığı Sakarya Vilayet tarım ve Orman Müdürlüğünde aylıksız müsaadesi sonlandırılarak vazifeye başladığı, bilahare, 375 sayılı kanun Kararında Kararname’nin 6639 sayılı kanun ile düzenlenmiş bulunan ek 18 inci unsuru gereği; meslek uzmanlığı takımı verilmesi için, 13/07/2016 tarihinde Bakanlığa ilettiği dilekçesine müddeti içerisinde rastgele bir yanıt verilmediği gerekçesiyle, zımnen ret sürecinin iptali talebiyle Sakarya 1.İdare Mahkemesi nezdinde açtığı davanın reddedilmesi üzerine, İstanbul Bölge idare Mahkemesine istinaf müracaatında bulunduğu, Laf konusu istinaf talebinin de reddedildiği,
2.2.Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına Ait Yordam ve Temeller Hakkında Yönetmeliğin “Dostane Çözüm” başlıklı 33/A unsuru kapsamında başvuranın talebi ile ilgili olarak yapılacak bir süreç bulunmadığı,
2.3. Şikayet konusu sürece ait Sakarya 1. idare Mahkemesinin K:2018/339 sayılı ve İstanbul Bölge idare Mahkemesi 1. idare Dava Dairesinin K:2019/136 sayılı Kararları kararının ifa edildiği,
2.4.Başvuranın hizmet cetvelinin yazma ekinde gönderildiği,
2.5.Şikayet konusu sürece ait Bakanlık Hukuk Hizmetleri genel Müdürlüğünden alınan 05/08/2022 tarihli ve sayılı görüş yazısının yazma ekinde gönderildiği,
2.6. Devlet İşçi Başkanlığının 05/09/2017 tarihli ve sayılı görüşü ve halk Denetçiliği Kurumunun verdiği Tavsiye Kararları gereği Bakanlık buyruğunda çalışan ve Vilayet Koordinatörü olarak üç (3) Yıl vazife yapan çalışanın, tarım ve Orman Uzmanı olarak Nakil süreçlerinin gerçekleştirildiği,
2.7. Başvuranın durumunda olup talebine ait Mahkemece Ret Kararı bulunan Öbür işçi bulunmadığı, Laf konusu mahkeme kararları ve Hukuk Hizmetleri genel Müdürlüğünün görüşü yeterince rastgele bir süreç yapılmadığı,
2.8. Şikayet konusu Öğrenci ait olarak öbür ilgililer tarafından yargı organlarında açılmış/sonuçlanmış bir dava bulunmadığı,
Hususları bildirilmiştir.
III. İLGİLİ MEVZUAT
.
IV. halk DENETÇİSİ SADETTİN KALKAN’IN halk BAŞDENETÇİSİ’NE ÖNERİSİ
9. halk Denetçisi tarafından yapılan inceleme ve araştırma sonucunda; başvuranın talebine ait tavsiye karar önerisi, halk Başdenetçisi’ne sunulmuştur.
V. KIYMETLENDİRME VE GEREKÇE
A. Hukuka ve Hakkaniyete Uygunluk Tarafından Değerlendirme
10. Kurumumuza yapılan müracaatta başvuran özetle; 29/01/2010 tarihli Bakanlık Oluru ile tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumuna (TKDK) Vilayet Koordinatörü olarak atandığını ve
05/05/2010 – 07/01/2016 tarihleri ortasında Laf konusu Vilayet koordinatörlüğü misyonunu yaklaşık 5 Yıl 8 ay mühletle yürüttüğünü, 07/01/2016 tarihli Bakanlık Oluruna istinaden Vilayet Koordinatörlüğü vazifesinden ayrıldığını, halihazırda TKDK Vilayet Koordinatörlerinin vazifelerinden ayrıldıktan sonra tarım ve Orman Uzmanı olarak atandığını, Bakanlığa müracaat yaptığı periyotta uygulamada belirsizlik olduğu için atamasının yapılmadığını belirterek tarım ve Orman Uzmanı takımına atamasının yapılmasını talep etmektedir.
11. tarım ve Orman Bakanlığı tarafından Kurumumuza gönderilen karşılığı yazıda ise özetle; başvuranın meslek uzmanlığı takımı verilmesi talebiyle Sakarya 1.İdare Mahkemesi nezdinde açtığı davanın reddedilmesi üzerine, İstanbul Bölge idare Mahkemesine istinaf müracaatında bulunduğu, Laf konusu istinaf talebinin de reddedildiği, şikayet konusu idari sürece ait anılan mahkeme kararları kararlarının ifa edildiği konuları belirtilmiştir.
12. Başvuranın argümanları ve yönetimin karşılığı yazısı incelendiğinde somut uyuşmazlığın; koordinatörlük vazifesinden ayrılan başvuranın tarım ve Orman Uzmanı takımına atamasının yapılmaması noktasında toplandığı görülmektedir.
13. 375 sayılı kanun Kararında Kararname’nin ek 18 inci hususunda yer Meydan “Daha Evvel ek göstergesi 3600 (dahil) ila 6400 (hariç) olarak tespit edilen yönetici takım yahut konumlarında Yekün en az üç Yıl vazife yapmış olanlar ilgili kuruma ilişkin (1) numaralı alt bentte yer Meydan takım yahut konumlardan kurumlarınca tespit edilmiş olan takım yahut durumlarına … atanırlar.” kararına istinaden, yönetici takım ve durumlarında vazife yapmakta olanların misyondan alınmaları halinde hangi takımlara atanacağına ve özlük haklarının nasıl düzenleneceğine ait yöntem ve temellere yer verilmiştir.
14. Başvuranın hizmet cetveli incelendiğinde; mülga Vilayet tarım ve Orman Müdürlüğü emrinde
‘Memur’ unvanında olarak vazife yapmakta iken, 5648 sayılı tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu kurum ve Vazifeleri Hakkında Kanunun mülga 14 üncü unsurunun 5 inci bendi mucibince aylıksız müsaadeli sayılıp 06/05/2010 tarihinde tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumunda Koordinatörlük vazifesi ile görevlendirildiği, 05/05/2010 ve 07/01/2016 tarihleri ortasında Malatya Vilayet Koordinatörü olarak vazife yaptığı, 27/06/2012 tarihinde unvan değişikliği kapsamında ‘mühendis’ unvanına haiz olduğu bilgisi edinilmiştir.
15. Müracaata bahis edilen tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumunda Koordinatör olarak vazife yapanların 375 sayılı KHK’nın ek 18 inci unsuru kapsamında tarım ve Orman Uzmanı olarak atanıp atanamayacağı konusuna ait olarak Devlet İşçi Başkanlığının 05/09/2017 tarih ve 4820 sayılı görüşünde; 375 sayılı kanun Kararında Kararname’nin ek 18 inci unsurunun birinci ve ikinci fıkraları kapsamında, tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumunun anılan Bakanlığın ilgili kurumu olması hasebiyle Laf konusu karar kapsamında kıymetlendirilmesi gerektiği, ismi geçen Kurumda yönetici durumlarında vazife yapan çalışanın misyondan alınmaları halinde 375 sayılı KHK’nın ek 18 inci hususunun uygulanacağı, mezkur kararda yer verilen “ilgili kuruma ait” ibaresinden hem yöneticilik misyonu yapılan kurumun hem de takımın bulunduğu kurumun anlaşılabileceği; tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu bünyesindeki Vilayet Koordinatörlüğü unvanlı yöneticilik misyonunun hangi ek gösterge üzerinden kıymetlendirilmesi gerektiği konusunda ise, 375 sayılı kanun Kararında Kararnamenin ek 18 inci hususunun beşinci fıkrasındaki “Bu hususun uygulanması bakımından Özel mevzuatına nazaran emeklilik bakımından yararlanılanlar da iç olmak üzere ek göstergeleri farklı tespit edilenler hakkında 657 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer Meydan tıpkı yahut benzeri takım unvanları için uygulanan ek gösterge sayıları dikkate alınır.” kararına ve 5648 sayılı tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu kurum ve Vazifeleri Hakkında Kanununun 14 üncü unsurunun sekizinci fıkrasında genel Koordinatörlük vazifesi ile ilgili olarak yer verilen “Sözleşmeli işçiye verilecek her türlü ödemeler iç net fiyatlar; Lidere Başbakanlık merkez teşkilatında vazife yapan genel müdür, genel koordinatörler, İç kontrol koordinatörü ve birinci hukuk müşavirine Başbakanlık merkez teşkilatında misyon yapan genel müdür yardımcısı, koordinatör ve Vilayet koordinatörlerine Başbakanlık merkez teşkilatında misyon yapan daire liderleri, uzman, mütercim, avukat ve denetçilere Başbakanlık uzmanları, öteki görevlilere ise Başbakanlık merkez teşkilatındaki benzeri unvanlar ile misyon yapan işçi için öngörülmüş bulunan fiyatları aşmamak kaydıyla, Bakan tarafından belirlenir…” kararına istinaden, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi Daire Lideri unvanlı takım için tespit edilmiş olan (3600) ek gösterge sayısının temel alınmasının Müsait olacağı; öte yandan, 375 sayılı kanun Kararında Kararnamenin anılan kararının birinci fıkrasının (c) bendine nazaran, daha Evvel 657 sayılı Kanunun 36/A-ll hususunda sayılan meslek mesleklerde bulunmayıp, ek göstergesi 3600 (dahil) ila 6400 (hariç) olarak tespit edilen yönetici takım yahut konumlarında Yekün en az üç Yıl misyon yapmış olanların ilgili kurumun merkez teşkilatına ilişkin olan ve 657 sayılı Kanunun 36/A-11 unsurunda sayılan takımlardan kurumlarınca tespit edilmiş olan bir takıma atanması gerektiği kıymetlendirilerek; anılan görüş ve kararlar çerçevesinde, Laf konusu Bakanlıkta Mühendis olarak vazife yapmakta iken aylıksız müsaadeli sayılarak Ziraî ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumuna Uzman olarak atanan, daha sonra birebir Kurumda Yekün en az 3 Yıl Koordinatör olarak vazife yapanların tarım ve Orman Uzmanı olarak atamalarının yapıldığı anlaşılmıştır.
16. 27/03/2015 tarihinde yürürlüğe giren 375 sayılı kanun Kararında Kararname’nin ek 18 inci hususunun 2/7/2018 tarihinde mülga olduğu; daha sonrasında 10/07/2018 tarihinde yürürlüğe giren 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin ilgili 6 ncı hususunda, “(a) bendi kapsamına girmeyenlerden bu fıkranın birinci paragrafında sayılan takım, durum ve vazifelerde Yekün en az üç Yıl vazife yapmış olanlar, 657 sayılı Kanunun 36 ncı unsurunun “Ortak Hükümler” kısmının (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde sayılan kontrol elemanı ya da uzman takımlarına yahut bunlara denk durumlara… atanırlar” kararına; ayrıyeten 2/7/2018 tarih ve 703 sayılı KHK’nın Süreksiz 1 inci hususunda, “Bu unsurun yürürlüğe girdiği tarihte teşkilatlarına ait kanun yahut kanun kararında kararnameleri yürürlükten kaldırılan bakanlıkların yahut öbür halk Kuruluş ve kuruluşlarının takım ve durumlarında bulunan çalışanı ile birlikte, ilgili bakanlığın yahut halk Kurum ve kuruluşunun ünitelerinin ve/veya misyonlarının ilgili Cumhurbaşkanlığı kararnamesi kararlarına nazaran bünyesinde düzenlendiği bakanlıkta yahut halk Kuruluş ve kuruluşunda kurulan döner kapital işletmesine, ilgili Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin yürürlüğe girdiği tarih prestijiyle Öbür bir sürece gerek kalmaksızın devredilmiş sayılacağı”; “bu unsurun yürürlüğe girdiği tarihte bakanlık yahut öteki halk Kuruluş ve kuruluşlarında yönetici takım ve durumlarında bulunup 375 sayılı kanun Kararında Kararnamenin mülga ek 18 inci hususu kararları kapsamında olanlardan üstteki fıkrada yer almayanlar, vazifeden alındıkları takdirde anılan unsur kararlarına nazaran sürece tabi tutulacağı” kararına yer verilmiştir.
17. Sakarya idare Mahkemesinin E:2017/510, K:2018/339 sayılı Kararında; davacının Besin tarım Hayvancılık Bakanlığı Uzmanı takımına atanma kısmı bakımından davanın incelenmesine ait “davacının hem asıl kurumundan fiyatsız müsaadeli sayılarak, Ziraî ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumunda kontratlı ve 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olarak çalıştığı, hem de Ziraî ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumunun 375 sayılı KHK’nin ek 18 inci hususunda belirtilen 5018 sayılı Kanun’un ekli (III) sayılı Çizelge kapsamında olmadığı’ gerekçesiyle GTHB Uzmanı takımına atanması talebiyle yaptığı müracaatın zımnen reddine ait süreçte hukuka karşıtlık bulunmadığı’ konusunun Anlatım edildiği görülmektedir.
18. diğer taraftan, Yönetimden temin edilen bilgi ve evraklardan, 375 sayılı KHK’nın anılan ek 18 inci hususu kararı kapsamında, Laf konusu Kurumda başvuran ile benzeri halde Koordinatörlük vazifesinde bulunanların, halk Denetçiliği Kurumu tarafından verilen Tavsiye Kararları ve Devlet İşçi Başkanlığının ilgili görüşleri doğrultusunda, tarım ve Orman Uzmanı takımına atamalarının yapıldığı görülmüştür. Gerçekten 375 sayılı kanun Kararında Kararnamenin ek 18 inci hususunda “22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu ile 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İşçi Kanunu dış olmak üzere, tabi oldukları işçi kanununa bakılmaksızın Başbakanlık, bakanlıklar, bağlı ve ilgili kuruluşlar ile reis ve üyeleri dış olmak üzere 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı halk Mali İdaresi ve Denetim Kanununa ekli (III) sayılı Cetvelde sayılan düzenleyici ve denetleyici kurumlar ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu” tabirlerine yer verilmek suretiyle mevzuat kararının şahıs ve Kuruluş kapsamında kimler hakkında uygulanacağı karar altına alınmıştır. tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu kurum ve Misyonları Hakkında Kanun’un 3 üncü unsurunda; TKDK’nin Bakanlığın ilgili kuruluşu olduğu tarafında düzenlemeye yer verildiği, bu kapsamda Kurumun 375 sayılı KHK’de açıkça sayılan Kurum kapsamı içinde yer aldığı, mezkür Kanun’un 14 üncü unsurunda ise “Kurumda görevlendirilen işçi kurumundan aylıksız müsaadeli sayılır ve asıl takımıyla ilgisi devam eder. Bunların terfileri ayrıca bir sürece gerek kalmaksızın kurumlarınca yapılır.” kararı ile de Kurumda görevlendirilen çalışanın asıl takımıyla ilişiğinin kesilmediği ve mevzuat kararında uygulama alanı dışında bırakılan 2547 sayılı İş Kanunu’na tabi işçi ortasında sayılamayacağı, hakikaten bu konunun Devlet İşçi Başkanlığının 05/09/2017 tarih ve 4820 sayılı görüşünde de Anlatım edildiği ve yönetimin de uygulamasını bu biçimde sürdürdüğü görülmektedir.
19. Anayasanın 2 nci hususunda yer Meydan hukuk devletinin Temel unsurlarından biri ‘belirlilik’tir. Hukuk güvenliği, normların öngörülebilir olmasını, bireylerin bütün aksiyon ve süreçlerinde devlete itimat duyabilmesini, devletin de yasal düzenlemelerde bu itimat hissini zedeleyici metotlardan kaçınmasını Gerekli kılar (Anayasa Mahkemesinin 13/11/2014 tarih ve 2013/95 Temel, 2014/176 Karar sayılı kararı). Bu prensibe nazaran, tüzel düzenlemelerin hem şahıslar hem de yönetim tarafından rastgele bir duraksamaya ve kuşkuya yer vermeyecek biçimde açık, net, anlaşılır, uygulanabilir ve objektif olması, ayrıyeten halk otoritelerinin keyfi uygulamalarına karşı kollayıcı Önlem içermesi de gereklidir. Yönetimin süreç tesis ederken hukuka bağlı olması ve hukuk kuralları içinde devinim etmesi hukuk devletinin unsurudur. Bu kapsamda, bir idari sürecin muhakkak bir sebebe dayanması gerekmekte olup, idari sürecin desteği olan sebebin açıkça kanunlarda gösterilerek, bağlı yetkinin bulunduğu durumlarda yönetimin, kanunun koyduğu hudutlar içinde kalması, Sebep ve mevzu tarafından kanun ile belirtilen şartlara uyması gerekir.
20. Anayasanın 10 uncu hususunda ise Adalet unsuruna yer verilmiş olup; Anayasa Mahkemesinin 25/12/2014 tarihli ve E:2013/111, K:2014/195 sayılı Kararında da belirtildiği üzere, Adalet prensibinin gayesi, birebir durumda bulunan şahısların kanunlar karşısında tıpkı sürece bağlı tutulmalarını sağlamak, haklı bir nedene dayanmayan Fark yapılmasını ve imtiyaz tanınmasını önlemektir.
21. idare tarafından başvuran hakkında süreç tesis edilmemesinin münasebeti olarak bahse ait mutlaklaşmış yargı kararı bulunduğu hususu ileri sürülmektedir. Mevzuya ait idari yargı kararları incelendiğinde; başvuranın meslek uzmanlığı takımı verilmesi için yönetime 13/07/2016 tarihinde müracaatta bulunduğu, talebine müddeti içinde karşılık verilmediği münasebeti ile zımnen ret sürecinin iptali talebiyle yargı organlarına başvurduğu görülmektedir. Lakin; mahkeme kararları sonrası, Devlet İşçi Başkanlığının görüş yazısı ve halk Denetçiliği Kurumunun Tavsiye Kararı sonrası yönetimin uygulamasında değişikliğe gittiği ve Kurumda başvuran ile emsal biçimde Koordinatörlük vazifesinde bulunanların tarım ve Orman Uzmanı takımına atamalarının yapıldığı, başvuranın da bu kapsamda 25/05/2022 tarihinde tekrar yönetime müracaat yaptığı görülmektedir.
22. Gelişen ve değişen toplumsal gereksinimler Daimi yeni düzenlemeler yapılmasını gerektirmektedir. Yeni kurallar yürürlüğe girdikten sonra doğan türel olaylar ve yapılan süreçler yeni kurallara tabi olacaklardır. Yeni düzenlemenin derhal uygulanması gerekliliği de, yeni ihtiyaçların karşılanmasının doğal ve Mecbur sonucudur. Keza yeni düzenleme ile beklenen bir türel Yarar olmaması yeni düzenlemenin yürürlüğe girmesini gerektirmeyen bir konudur. Düzenlemenin hukuka tersliği yargı tarafından saptanmadıkça varsayılan durum bu niteliktedir. Bu nedenle Danıştay, şahısların kazanılmış haklarının korunması ile yeni gelen düzenlemeden beklenen tüzel faydanın gerçekleşmesi ortasında bir istikrarın yakalanması gerektiğini Anlatım etmektedir. (Danıştay İDDGK, E. 1987/12, K. 1988/20, 18.03.1988, DD, Sayı: 72-73, s.101-103) Haklı beklentilerin korunması unsuru de bireyin yönetimin işleyişinden kaynaklanan beklentisinin korunacağına olan itimadı ile yönetimin değişen siyasetleri takip etme gereksinimi ortasındaki çatışmayı çözmeyi amaçlayan bir kurumdur. Haklı beklentiler, kanunların uzun vadeli uygulanmasına güvenerek hayatını yönlendiren bireylerin, gerek içinde bulundukları statünün kurallarının muhakkak bir müddet devam edeceği, gerekse bir hakka yahut statüye ulaşabilecekleri konusunda, somut olayın özellikleri çerçevesinde adaleti sağlamak üzere (yani hakkaniyeti sağlamak üzere), üstün bir halk faydası aksini gerektirmediği sürece hukuken korunması gereken beklentileridir.
23. Danıştay 11. Dairesinin E:1976/84, K:1977/1327 sayılı Kararında statü değişikliklerinde süreksiz kararların öngörülmesi suretiyle, yeni düzenlemeler karşısında muntazır (bekleyen) hak sahiplerinin sarsıntısız ve hakkaniyete muhalif sonuçlar doğurmayan bir geçişe tabi kılınmaları gerekliliği Anlatım edilmiştir. Birebir vakitte davacının müracaatının eski yönetmelik kararlarına nazaran değil, müracaatından sonra yürürlüğe giren yeni yönetmeliğe nazaran Olumsuz tarafta karara bağlanması da hukuka karşıt bulunmuştur. Dahası kararda, muntazır (bekleyen) hak sahiplerinin sarsıntısız ve hakkaniyete ters sonuçlar doğurmayan bir geçişe tabi kılınmaları “düzen koyuculuğun bir gereği” formunda bir yönetim hukuku unsuru olarak değerlendirilmiş; aksi yaklaşım ise hukuka alışılmamış bulunmuştur. Haklı beklenti kavramıyla direkt irtibatlı olan “geçiş kararlarının gerekliliği meselesi”, kendini en Fazla idari süreçler alanında göstermektedir.
24. İptal kararının ilerisi için de tesir doğurması idare Hukuku temellerindendir. Fakat bu durum, yönetimin süreci iptal olunduktan sonra, birebir bahiste bir daha süreç yapılamayacağı manasına gelmemektedir. mesela emeklilik süreci iptal edilen bir kişinin bir daha emekliliğe sevk edilemeyeceği, misyondan alma süreci iptal edilince, ilgilinin bir daha misyondan alınamayacağı hayatın olağan akışına alışılmamıştır. Gerçekten aksisi durumda da yönetimin sürecinin yargı organları tarafından iptal edilmemesi durumu da birebir konuda zıt istikamette idari bir süreç yapılamayacağı manasına gelmemektedir. Yönetimler, kendi misyon alanlarını ilgilendiren Yasa ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara ters olmamak koşuluyla, her Vakit yönetmelik, bildirim, genelge çıkarabilme ve bu düzenlemelerle, değişen şartlar dikkate alınarak, daha evvelki düzenlemeler ile doğmuş bulunan objektif hukuksal durumları, ileriye yönelik olarak yürürlükten kaldırma yetkisine sahip bulunmaktadırlar. Fakat yönetimler, bu bahisteki yetkilerini kullanırken evvelki düzenlemeler kapsamında bireylerin kazanılmış haklarını ve haklı beklentilerini korumak zorundadırlar. Bu durum, hukuk güvenliğinin ve türel istikrarın sağlanması açısından vazgeçilmez niteliktedir.
25. Hakikaten Danıştay İdari Dava Daireleri Şurasının E:2015/2469, K:2017/7 sayılı kararında;
“Bireylerin, yönetimin yerine getirmesi gerektiğini düşündükleri hak ve menfaatlerine yönelik süreçlerin kurulmasını, 2577 sayılı İdari Yargılama Yolu Kanunu’nun 10. unsuru uyarınca her Vakit isteyebileceklerinin ve münasebetiyle müracaatın içeriği, haklarında idarece zaten kurulan sürecin sonuçlarına yönelik olsa dahi her bir müracaat üzerine kurulan Aleni ya da zımni ret sürecinin, tesirli ve Biricik başına iptal davasına mevzu edilebilir nitelikte farklı bir süreç olarak kabulü ile davacının evvelki yargı kararlarına husus sürecin sonuçlarına yönelik, yeni bir müracaatta bulunması üzerine kurulan sürecin iptali istemiyle açılan davanın konusunun farklı bir idari süreç olduğu, bu sebeple evvelki davalardan farklı bir sürecin iptali istemiyle açılmış davada, Kesin karar ve/veya derdestlik bulunmadığının kabulü gerekeceği sonucuna varılmıştır.” tabirlerine yer verilmiştir. Hakikaten Tekrar Danıştay tarafından verilen bir Öbür kararda “…Münhal bir takıma memur tayini yönetimin takdir yetkisi dahilinde olup idari yargının fakat tehaddüs eden ihtilaf ve davalar üzerine murakabe vazifesini ifa edeceği, ve idareyi rastgele bir karar almaya icbar edemeyeceği yönetim hukuku prensiplerindendir” denilmektedir.
26. Bu kapsamda; somut olayda yönetim mahkemesi tarafından verilen iptal kararının başvuranın 13/07/2016 tarihli müracaatının zımnen reddi sürecine yönelik olduğu, bilindiği üzere iptal kararlarının davaya mevzu edilen idari süreç için geçerli olduğu, iptal davalarında idari sürecin yapıldığı zamanki durumun yargılandığı, iptal kararının yönetim tarafından tesis edilen Öbür bir süreç hakkında geçerli olmayacağı, başvuranın 25/05/2022 tarihli müracaatının reddi tarafında tezahür eden idari sürecin tekrar yargı kontrolüne tabi olacağı, bu kontrol yapılırken de 25/05/2022 tarihli hukuksal durumun yargılamaya bahis olması gerektiği, aksi tarafta bir yorumun İYUK’un 2 nci hususunda açıkça düzenlenen “İdari yargı yetkisinin, idari aksiyon ve süreçlerin hukuka uygunluğunun kontrolü ile sonlu olacağı ve yönetim mahkemelerinin idari hareket ve süreç niteliğinde yahut yönetimin takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı veremeyeceği’ prensibine karşıtlık oluşturacağı kıymetlendirilmektedir.
27. Hukukî desteğin sonradan değişmesi, örneğin, sürecin sakat olmadan yapılması imkanını veren yeni bir kanun çıkması, yeni idari süreçlerin yapılmış olması, içtihadın iptal edilen süreçlerin yenilenmesine yol açacak biçimde birleştirilmesi ve hatta yönetimin anlayışı ile uygulamanın değişmesi yenileme imkanını yaratmalıdır. Adalet prensibi idareyi Tüm ilgililere karşı birebir biçimde davranmaya, tıpkı unsur ve kuralları uygulamaya zorlar. Kesin kararın varlığı bile prensip olarak, eşitliğe karşıt süreç yapılmasını gerektirmez. (Yıldırım ULER, İdari Yargıda İptal Kararının Sonuçları, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No. 281, Ankara 1970)
28. Bu kapsamda, başvuranın anılan düzenlemeler uyarınca tarım ve Orman Uzmanı olarak atanması talebinin reddedilmesine ait Yönetimin 2 numaralı paragrafta yer verilen, 5648 sayılı Kanunun mülga 14 üncü hususunun 7 nci bendine nazaran Koordinatör olarak misyon yapmakta iken, Mühendis unvanına ataması yapılan ve hala tıpkı unvanda vazife yapan başvuranın 375 sayılı KHK’nın ek 18 inci unsuruna nazaran tarım ve Orman Uzmanı takımına atanmasının hususa ait mutlaklaşmış yargı kararı olduğundan Muhtemel bulunmadığı istikametindeki münasebetinin, türel destekten mahrum olduğu bedellendirilmektedir.
29. Üstte bahsedilen düzenlemeler kapsamında, başvuranın tarım ve Orman Uzmanı takımına atanması gerektiği, ayrıyeten anılan Yönetimin başvuranla benzeri halde Koordinatörlük vazifesinde bulunanları tarım ve Orman Uzmanı takımına atadığı hususu göz önünde bulundurulduğunda, başvuranın anılan takıma atamasının yapılmamasının Adalet prensibine, idari istikrar prensibine ve haklı beklentinin korunması unsuruna de karşıtlık oluşturduğu bedellendirilmektedir.
30. Üstte anlatılan konular, başvuranın savları, yönetimin bahis ile ilgili açıklamaları, mevzuat, yargı kararları ve bütün evrak kapsamı Bir arada göz önünde bulundurularak Kurumumuzca yapılan inceleme ve kıymetlendirme sonucunda; Mühendis takımında olan başvuranın, tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumunda 3 yıldan Çok müddetle Koordinatör olarak vazife yapması sebebiyle, 375 sayılı KHK’nın ek 18 inci hususu kapsamında tarım ve Orman Uzmanı olarak atanması gerektiği; münasebetiyle Yönetimin anılan atamayı yapmaması tarafındaki sürecinin Adalet ve hakkaniyet prensiplerine ve hukuka ters olduğu kanaat ve sonucuna varılmıştır.
B. Güzel Yönetim Prensipleri Tarafından Değerlendirme
31. Güzel Yönetim unsurlarına 28/03/2013 tarihli ve 28601 tekrarlanmış sayılı Resmi Gazetede yayımlanan halk Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına Ait Yöntem ve Asıllar Hakkında Yönetmeliğin “İyi Yönetim ilkeleri” başlıklı 6 ncı hususunda yer verilmiş olup; Kurumumuzun bilgi ve evrak talebine müddeti içinde karşılık verildiği, yönetimin başvuranla ilgili süreçlerinde ‘kanunlara uygunluk’, ‘makul müddette karar verme’, ‘hesap verilebilirlik’, ‘şeffaflık’, ‘kararın geciktirilmeksizin bildirilmesi’ unsurlarına Müsait davrandığı; fakat yönetimlerin, şikayetçiye verdiği yanıtta hangi müddette hangi mercilere başvurabileceğini göstermediği bu nedenle ‘karara karşı müracaat yollarının gösterilmesi’ prensibine uymadığı tespit edildiğinden, yönetimin bahse mevzu prensibe de Müsait davranması önerilmektedir.
VI. HAK ARAMA ÖZGÜRLÜĞÜNE AİT AÇIKLAMA
32. 6328 sayılı Kanunun 21 inci unsurunun ikinci fıkrası uyarınca, bu Tavsiye Kararının yönetime bildiri tarihinden itibaren 30 gün içinde yönetim tarafından rastgele bir hareket ya da süreç tesis edilmezse (varsa) dava açma müddetinden kalan mühlet işlemeye devam edecek olup Sakarya idare Mahkemelerinde yargı yolu açıktır.
VII. KARAR
Açıklanan münasebetlerle MÜRACAATIN KABULÜNE;
Başvuranın tarım ve Orman Uzmanı olarak atamasının yapılması konusunda TARIM ve ORMAN BAKANLIĞINA TAVSİYEDE BULUNULMASINA,
Bu doküman, inançlı elektronik imza ile imzalanmıştır.
6328 sayılı halk Denetçiliği Kurumu Kanunu’nun 20 nci hususunun üçüncü fıkrası uyarınca, TARIM ve ORMAN BAKANLIĞI tarafından bu karar üzerine tesis edilecek sürecin otuz gün içinde Kurumumuza bildirilmesinin Mecbur olduğuna,
Kararın başvurana ve gereği için TARIM ve ORMAN BAKANLIĞINA bildirisine,
Türkiye Cumhuriyeti halk Başdenetçisince karar verildi.
Yorum Yok