Anayasa Mahkemesi (AYM), 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) kaçak pozisyondaki sanıklar hakkında yargılama yapılabileceğini lakin daha Evvel sorgusu yapılmamışsa mahkum edilemeyeceğini düzenleyen fıkrasının Anayasa’ya muhalif olduğuna ve iptaline karar verdi.
Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yer Meydan karara nazaran, Trabzon 2. Asliye Ceza Mahkemesi, hırsızlık hatasından açılan bir davada CMK’nın 247. unsurunun 3. fıkrasındaki, “Kaçak sanık hakkında kovuşturma yapılabilir. Lakin, daha Evvel sorgusu yapılmamış ise mahkumiyet kararı verilemez.” kararının Anayasa’ya ters olduğu ve iptali gerektiği argümanıyla Yüksek Mahkemeye müracaatta bulundu.
Başvuruda, iptali istenen kararın sanığın yokluğunda kovuşturma yapılmasına İmkan tanıdığı, bunun duruşmada Amade bulunma ve münasebetiyle adil yargılanma haklarını sınırladığı, Tekrar sorgusu yapılmamış kaçak sanık hakkında “ceza verilmesine yer olmadığına” yahut Emniyet önlemlerinin uygulanmasına karar verilebileceğinin öngörüldüğü, mahkumiyet dışındaki bu kararların sanığın türel sorumluluğunun devam etmesine ve kişinin dezavantajlı duruma düşürülmesine neden olduğu ileri sürüldü.
Başvuruyu inceleyen Yüksek Mahkeme fıkranın iptaline, iptal kararının 9 ay sonra yürürlüğe girmesine karar verdi.
– Kararın gerekçesinden
Yüksek Mahkemenin kararında, kişinin kaçak olduğuna karar verilebilmesi için kuşkulu yahut sanığa öncesinde tarzına nazaran tebligat yapılmış olması gerektiği, tebligata uyulmaması nedeniyle verilen zorla getirme kararının da yerine getirilememesi ve davetin bir gazete ile kuşkulu yahut sanığın konutunun kapısına asılmak suretiyle ilanının gerektiği bildirildi.
Sanığın hakkında karar verilmeden Evvel yargılamadan haberdar olması halinde, duruşmalara katılarak yokluğunda yapılan süreçlerin tekrarlanmasını isteyebileceği Anlatım edilen kararda, kaçak sanık hakkında yargılama sonunda mahkumiyet dışındaki kararlardan “ceza verilmesine yer olmadığı” ve “güvenlik tedbirleri” kararlarının verilebilmesinin de Muhtemel olduğuna dikkat çekildi.
Kararda, hareketin hata teşkil eden bir haksızlığı oluşturduğunun belirlendiği fakat ceza verilmesine yer olmadığına hükmedildiği durumlarda sanığın Anayasa’nın 38. hususunda öngörülen masumiyetinin ortadan kalktığı, Emniyet önlemlerine hükmedilmesi halinde ise masumiyetin ortadan kalkmasının dışında ayrıyeten yaptırıma maruz kaldığı belirtildi.
Bu istikametiyle kaçak durumdaki sanığın dezavantajlı pozisyona düşebildiği Anlatım edilen kararda, “Yargılamadan kaçan sanığın yokluğunda mahkumiyet de iç karar verilmesi, unsur olarak Biricik başına anayasal seviyede adil yargılanma hakkına terslik oluşturmayacaksa da sanığın kabahat isnadı konusunda gereğince bilgilendirilmediğinin anlaşıldığı durumlarda, yokluğunda verilen karara karşı birinci derecede yahut kanun yolunda yeni bir kıymetlendirme yapılmasını isteme imkanına sahip olması gerekmektedir.” tabirleri yer aldı.
Yüksek Mahkemenin kararında şu değerlendirmede bulunuldu:
“Hakkında ceza verilmesine yer olmadığı ya da Emniyet önlemi uygulanması üzere aleyhe sonuçlar doğurabilecek nitelikte karar verilen kaçak sanığın yargılamadan kaçma niyetinin bulunmadığını ve/veya duruşmada Amade bulunma ve savunma hakkından feragatin kurallarının oluşmadığını öne sürerek yine kıymetlendirme yapılmasını, yargılamanın yenilenmesini talep etme imkanını garanti altına Meydan tesirli bir metoda ait yolun kanunda yer almadığı anlaşılmaktadır. Kaçak sanık hakkında aleyhe sonuçlar doğurabilen mahkumiyet dışındaki bu Cin kararlar bakımından sanığın yargılamadan kaçmadığını yahut duruşmada Amade bulunma hakkından feragat etmediğini öne sürerek tekrar kıymetlendirme yapılmasına dair teminat bulunmaksızın sorgusu yapılmadan davanın bitirilebilmesine İmkan tanınması adil yargılanma hakkına orantısız, hasebiyle ölçüsüz bir sınırlama getirmektedir. Açıklanan nedenlerle kural, Anayasa’ya terstir.”
Yorum Yok