İyi niyetle çıkarılan lakin dağıtımda bir türlü dengeyi yakalayamayan mevzuat
Tarım Bakanlığına bağlı aktiflik gösteren ve yaklaşık 5000 çalışanın olduğu Ar-Ge, bitki ıslahı ve tohum üretim kuruluşlarında, ziraî araştırma ve üretimi teşvik hedefiyle çalışanlara ödenen fiyattaki dengesizliğin tartışması bir türlü bitmiyor.
Tarımda, uygun niyetle çıkarılan lakin dağıtımda bir türlü dengeyi yakalayamayan, bitkisel üretimin kaynağı olan Ar-Ge’yi ve üretimi teşvik primindeki dağıtım hali; itirazlar, şikayetler ve mahkemelere bahis olmaya devam ediyor.
Tarımda, fikri ve sınai hakları müdafaa kapsamında ele alınarak 2004 yılında çıkarılan “Yeni bitki Çeşitlerine ilişkin Islahçı Haklarının Korunmasına ait kanun” ve buna dayanılarak çıkarılan mevzuatın uygulamadaki problemleri bir türlü bitmiyor.
Islah ve biyoteknolojik formüllerle geliştirilerek ziraî üretime kazandırılan tohumlukların üretiminden gelen gelirinin, nasıl taksim edileceğini belirleyen yönerge sık sık değiştirilmesine karşın, tartışmaları bitiremediği üzere sorunun kronikleşmesine neden oluyor.
Gerçekte devlet kurumları olan ve bitki çeşidi geliştirmek ve ıslah etmekle misyonlu bu kurumlarda, bu işi yapsınlar diye devlet tarafından görevlendirilen çalışanların, aldıkları maaşın yanında, geliştirdikleri bitki çeşitlerinden elde edilen gelirden de hak talep etmeleri ve bunun da mevzuatla garanti altına alınması ne kadar yanlışsız bir uygulamadır? Bu uygulamada dikkat çeken Değerli konulardan biri de çalışanların emek ve mesai müddetleri tıpkı olduğu halde ödeme ölçülerinin Aka farklılıklar göstermesidir.
Devletin ortağıymış üzere, gelirin %50’si veriliyor kalan %50’lik kısmının ise bu alanda kullanılması kaidesi var!
Devlet; yerini, binasını, makinalarını, bütün alet-edevatını veriyor, servisini ayarlıyor, bütün alt yapısını hazırlıyor; Ar-Ge yap, bitki ıslah et, tohum üret, ziraî üretimi artır diyor. Bunun için maaş ve İmkan veriyor. Lakin ortaya çıkan eser, kanunda geçtiği üzere, devletin olmasına karşın, bu alanda çalışana, devletin ortağıymış üzere, gelirin %50’si veriliyor. Hatta miras olarak mirasçılarına devredebiliyor. Hem de gelirden, masrafların hiçbir ölçüsü düşürülmeden! Hatta devlete kalan %50’lik kısmının ise bu alanda kullanılması kuralı var!
Talep edilen %50’lik fiyatın asıl konusu olan Islah edilmiş yeni bitki çeşidi, aslında yepisyeni bir çeşitten öte, evvelki çeşidin yahut standartların %1 civarında gelişmişidir. Bu durumda “yeni çeşit” tanımlaması da izafi kalmış oluyor. Bunların hepsi makul görülse de, gelirin Ar-Ge’yi teşvik gayesiyle çalışanlar ortasındaki dağıtımında 10 sert geçen farkların oluşması uygulamayı garabet haline getiriyor.
Arpa ve buğday bitkilerinde çalışan bitki ıslahçıları ve birtakım Ar-Ge’ciler bu mevzuat kapsamında öteki bitkilerde çalışanlardan en az on kat Çok Pay alabiliyorlar
Devlet; Ar-Ge yap, bitki çeşidi geliştir, ıslah et, ülkenin tohumculuğunu ilerlet, ziraî üretimi artır diyerek yurtiçi ve yurtdışında, bütün masraflarını karşılayarak ve imkanlarını seferber ederek yıllarca eğitimlere gönderiyor, teknik olarak yetiştiriyor. Sonra bütün masraflarını karşılayıp maaşını ödeyerek tam yetkiyle vazife veriyor. Bu vazife dağılımında Bazen baklagil bitkisinde çalışıyor, Bazen yem bitkisinde çalışıyor, Bazen arpa bitkisinde, Bazen tahıl bitkisinde çalışıyor, Bazen makinalı alanda çalışıyor, Bazen tohum üretiminde, vs. çalışıyor. Bu ortada mevzu bazlı görevlendirme yapılırken rastgele bir imtihana yahut Özel kurallara tabi tutulan da olmuyor. Ancak Özellikle tahıl ve arpa bitkisinin ziraî üretimi Çok olduğundan, mali getirisi de Çok olmakta olduğundan, bu bitkilerde çalışan bitki ıslahçıları ve kimi Ar-Ge’ciler bu mevzuat kapsamında öteki bitkilerde çalışanlardan en az on kat Çok Pay alabiliyorlar. Adeta bu gelirin Biricik sahibiymiş gibi!
Hangi ünitede çalışacakları konusunda net kriterlerin olmadığı ve hatta kimi Özellikle arpa ve buğday ünitelerinde çalışmasına karar verilmesinde kurumun yönetimcilerinin bile aşıldığı işleyişte hakkaniyet aramak boşuna bir Uğraş olarak görülüyor. Bu durum araştırmacıların mağduriyetine yol açmakta; bu da gerek çalışma barışını gerekse Amel randımanını Olumsuz tarafta etkilemektedir. Takdir edileceği üzere tıpkı unvan ve eğitim seviyesine sahip araştırmacılar ortasında bu formda fahiş bir gelir adaletsizliği oluşturulması Anayasa’da belirtilen Adalet prensibine de karşıtlık teşkil etmektedir. doğal olarak buğday ve arpa bitkilerinde çalışan araştırmacıların bu yönerge yeterince yüksek seviyede gelir elde etmeleri, diğer ünitelerde çalışan araştırmacıların da bu hakkı elde etmek için, kendi ünitelerini terk ederek ıslahçı hakkından yararlanılabilen ünitelerde vazife almak istemelerine neden olmaktadır. Bu durum karşısında yönetimciler de güç durumda kalmaktadır. Zira diğer ünitelerde de Ülkemiz ve Milletimiz için stratejik değere sahip bitki kümelerinde araştırma ve ıslah çalışmaları yapılmasına muhtaçlık vardır.
Emek ve mesai birebir, eserde devletin, gelir dağıtımdaki farkın tartışması hiç biter mi?
Eğitim düzeyi tıpkı, mesai müddeti birebir, çalışma yılı bir birine yakın, hepsi 657’ye tabi, çalışmadaki emek tıpkı (örneğin baklagil yahut yem bitkilerinde bitki ıslahı çalışanın verdiği emekle arpa ve buğdayda çalışanın emeği ve mesaisi aynı) lakin Biricik ayrım tahılda ve arpada çalışmış olmak! Hani devletin gelirine ortak olunuyor bari devletin bu alandaki bütün çalışanları eşit bir halde ortak olsunlar da bu hengame bitsin! Tıpkı kurumlarda döner kapital ödemeleri üzere, tıpkı birebir alanda tıpkı koşullarda çalışanların maaşları üzere taksim yapılsın. Sanki bunu yapıp tartışmaların, Kuruluş içi çekişmelerin, yıllardır müddet gelen haksızlıkların önüne geçmek Fazla mu sıkıntı?
M. Murat GÜN
Yorum Yok