Üniversitenin zelzele Mühendisliği Uygulama ve Araştırma Merkezi (DEPAR) uzmanları, hazırladıkları “6 Şubat Kahramanmaraş Sarsıntıları İnceleme ve Kıymetlendirme Raporu”nda, elde edilen sonuçları “malzeme, ayrıntılandırma, yer, betonarme Bina tasarımı ve imalatı, yığma yapılar” başlıkları altında özetledi.
Özellikle 2000 yılı öncesinde yapılan binalarda beton kalitesinin düşük olduğu ve düz inşaat demiri kullanıldığı belirtilen raporda, etriyelerle ilgili meselelere vurgu yapıldı.
Raporda, kolon, kiriş ve perde üzere taşıyıcı elemanlarda hasar önleyen enine yerleştirilen demirler olarak tanımlanan etriyelerin yetersiz ölçüde kullanıldığı, ayrıyeten birtakım binalarda “güçlü kolon-zayıf kiriş” unsuruna uyulmadığı ortaya konuldu.
– “Elazığ ve Sisam Adası sarsıntılarında de gördüğümüz binalardaki birebir yanılgıları gördük”
BTÜ DEPAR Müdürü ve Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Beyhan Bayhan, AA muhabirine, sarsıntının akabinde çalışma yapmak üzere merkez bünyesindeki öğretim vazifelileri ile bölgeye intikal ettiklerini anlattı.
Hasarın Aka olduğu kentlerde incelemelerde bulunduklarını lisana getiren Bayhan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“TÜBİTAK’ın yayınladığı projeye DEPAR bünyesindeki iki hocamız başvurdu. Onların yürütücülüğünde ve Rektörümüz Prof. Dr. Naci Çağlar’ın öncülüğünde kısa müddet sonra bölgeye iki heyet olarak gittik. Daha Evvel Elazığ, yakın vakitte İzmir’i etkileyen Samos’ta (Sisam Adası) meydana gelen zelzelelerde de gördüğümüz binalardaki maalesef birebir yanılgıları gördük. Bunlardan en Fazla hasara Sebep olanlar 2000 öncesi yapılarda gözlemlediğimiz düz donatının kullanılması, düz donatı mevcudiyeti ve beton kalitesinin düşüklüğüydü. Birebir vakitte Tekrar etriyelerin Müsait yerlerde kullanılmaması, kolon ve kiriş birleşimlerindeki donatıların eksikliği, aderans (bağ) eksikliği… Bunlar Fazla Aka depremlerdi. Bu kusurların hiçbirini maalesef affetmedi.”
Bayhan, zelzele bölgesindeki incelemelerinden sonra hazırladıkları rapora, jeofizik ve fay durumuna ait müşahedelerini yazdıklarını aktaran Bayhan, “Daha sonra da yerle ilgili, sıvılaşma olan bölgeleri ve tabanla ilgili problemleri belirttik. Bina ve yapılardaki hasarla ilgili fotoğraflarımızı ve bununla ilgili yorumlarımızı bu raporda belirttik. En sonunda da Sonuç ve teklifimizi sunduk.” dedi.
– Amade beton kullanımının Mecbur kılındığı 2004 yılından Evvel yapılan binalar
Prof. Dr. Beyhan Bayhan, bölgede bundan sonra atılması gereken adımlara işaret ederek, Marmara Depremi’nin tesirleriyle hazırlanan yönetmeliğin yürürlüğe girdiği 2000 yılı yerine Amade beton kullanımı zorunluluğunun getirildiği 2004’ten Evvel yapılmış binaların birinci olarak ele alınmasını önerdi.
Bayhan, 2004’ten Evvel inşa edilen yapıların Fazla dikkatli incelenmesi gerektiğine dikkati çekerek, “Hızlı aksiyon alınması için de tahminen bu yapılarda beton dayanımı 10 megapaskalın altında olan binalar ve düz donatılı, düz demirli binaların yıkılıp yine yapılması Müsait olur. Bunun dışında Yine Şayet dayanımı konusunda tereddüdü olan binalar varsa bunların da Yine yönetmeliklerimiz dahilinde daha ayrıntılı incelenip yıkımına karar verilip verilmemesi yahut güçlendirilmesinin gerekip gerekmediğinin kararının bir Lahza Evvel verilmesi lazım ve yapı kullanım sertifikasının bir Lahza Evvel Yeniden memleketimizde etkin olması lazım.” diye konuştu.
Aynı gün içinde tıpkı bölgede büyüklüğü 7’yi aşan iki zelzelenin meydana geldiğini hatırlatan Bayhan, “Bu zelzeleler yapısal kusurları affetmedi. Bunun için de Müsait tabanda, Müsait teknikle, Müsait projelerin ve Müsait imalatın yapılması gerekiyor. Artık Bina kontrolünün de faal olduğu bir ülkede bence bunlara Fazla daha dikkat edilmesi ve sıkıntıların şeffaf bir biçimde ortaya konulması gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Prof. Dr. Bayhan, BTÜ’nün web sayfasında yayınladıkları raporu YÖK Başkanlığı ve TÜBİTAK’a da gönderdiklerini kelamlarına ekledi.
Yorum Yok