Türkiye İnsan Hakları ve Adalet Kurumu (TİHEK) Lideri Prof. Dr. Muharrem Kılıç, depremzedelerin karşılaştığı Temel eşitsizlik ve ayrımcılık hususları ile yüksek kira talebine karşı TİHEK’in uygulayabileceği idari yaptırımlara ait değerlendirmelerde bulundu.
Afet sonrası birçok konutun yıkıldığını ve barınma hakkının Temel muhtaçlıklar listesinin başında geldiğini belirten Kılıç, “Depremzedeler, Özellikle konaklama, irtibat, eğitim-öğretim ve sıhhat hakkı açısından birtakım zorluklarla karşılaşıyor. zelzele sonrası müdahale, düzgünleştirme ve yine inşa uğraşlarına Adalet ve insan hakları prensiplerinin iç edilmesinin ehemmiyetine dikkat çekmek istiyorum.” dedi.
Kılıç, depremzedelerden yüksek kira istenmesini “dolaylı ayrımcılık” kapsamında kıymetlendirerek, “Bir gerçek yahut hukuksal kişinin, görünüşte ayrımcı olmayan her türlü hareket, süreç ve uygulamalar sonucunda, hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden yararlanma bakımından objektif olarak dezavantajlı pozisyona sokulması durumunda dolaylı ayrımcılıktan Laf edilir.” sözünü kullandı.
Yüksek kiralar, barınma hakkının ihlalini gündeme getiriyor
Bilhassa zelzele bölgesine yakın vilayetlerde fahiş kira artışları yaşandığına işaret eden Kılıç, “Depremzedelerin yüksek kiralarla müsabakası, toplumsal haklar kapsamında barınma hakkının ihlalini gündeme getiriyor. Hane ve barınma hakkı, toplumsal devletin en Kıymetli gereklerinden biri olarak bireylere insan onuruna yaraşır taban Ömür standardını sağlamanın en Değerli aracıdır.” kelamlarını sarf etti.
Kılıç, Avrupa Kurulunun 5 No’lu 2009 tarihli barınma hakkının uygulanması üzerine yayınladığı teklife atıf yaparak, konutların “ödenebilir” olması ve Özellikle ülke içindeki kırılgan kümelere yönelik Özel tedbirlerin alınması gerektiğine dikkati çekti
Keyfi kira artışlarının, depremzedeleri, daha savunmasız hale getirdiğini lisana getiren Kılıç, “Tüm yurttaşlarımızın dayanışma temelinde seferber olduğu günlerde bu yıkımın fırsat bilinerek Hane fiyatlarının fahiş biçimde artırılması, insan haklarının Temel prensip ve kıymetlerine karşıtlık teşkil ediyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Kılıç, TİHEK’in en Kıymetli vazife alanlarından birinin hukuken tanınmış hak ve hürriyetlerden yararlanmada ayrımcılığın önlenmesi olduğunu anımsatarak, şöyle devam etti:
“Depremzedelere konut verilmemesi ya da konut kiralamada yüksek kira bedeli istenmesi üzere uygulamalar 6701 sayılı kanun kapsamında taşınmazların kiralanması ve kira akdinin koşullarının belirlenmesi kapsamında değerlendirilebilecek ve kanunda hudutlu sayıda belirtilen ayrımcılık temellerinden en az biriyle ilgili olması durumunda araştırma ve inceleme konusu yapılabilecektir.”
“İdari Nakit cezasının alt hududu 5 bin 958 lira, üst sonu ise 89 bin 571 lira”
TİHEK’in, ayrımcılık yasağı ihlallerini resen yahut müracaat üzerine inceleme, araştırma, karara bağlama ve sonuçlarını takip etme vazifesi olduğunu aktaran Kılıç, “Ayrımcılık yasağı ihlalinden ziyan gördüğü savında bulunan her gerçek ve hukukî şahıs kuruma müracaat yapabilir. Kuruma müracaat, vilayetlerde valilikler, ilçelerde kaymakamlıklar aracılığıyla da yapılabilmektedir.” diye konuştu.
Kılıç, depremzedelerden yüksek kira istenmesi, depremzedelere mesken verilmemesi ya da istihdamın sağlanamaması üzere aksiyonların insan hakları ihlali olduğunun altını çizerek, TİHEK’in bu mevzularda idari yaptırım uygulama yetkisinin bulunduğunu söyledi. Kılıç kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Ayrımcılık yasağı ihlali savları hakkındaki müracaatlar ve resen incelemeler doğrultusunda ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine karar verilmesi halinde ihlal kararı ile Bir arada ilgililer hakkında idari yaptırım kararı verilebilir. 2023 prestijiyle yine değerleme sonucunda verilebilecek idari Nakit cezasının alt sonu 5 bin 958 lira, üst hududu ise 89 bin 571 lira.”
Kılıç, ayrımcılıkla uğraş hukuku açısından idari Nakit cezasının caydırıcı tesirinin Temel Gaye olmadığını belirterek, artan Hane fiyatları için başlatılan resen incelemelerin kamuoyunda ayrımcı muameleler konusunda farkındalık oluşturmasını temenni ettiklerini kaydetti.
Zelzeleden etkilenen çocuk, İhtiyar ve engelli üzere dezavantajlı kümelere da değinen Kılıç, “Depremde ziyan görmüş engelli bireylerin acil hizmetlere, tıbbi ve öbür imkanlara erişimi için halk Kurum ve kuruluşlarının yaptığı bilgilendirme ve duyuruların farklı Mani çeşitleri de gözetilerek erişilebilir olması kritik Ehemmiyet taşıyor.” sözünü kullandı.
Yorum Yok